Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleriyle kökeninin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işarettir.
Coğrafi işaretler menşe adı ve mahreç işareti olarak iki ayrı şekilde değerlendirilir.
Menşe Adı: Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlar menşe adıdır. Menşe adları sadece ait oldukları coğrafi bölgede üretilirler.
Mahreç İşareti: Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlar mahreç işaretidir. Mahreç işaretine konu olan ürünün özelliklerinden en az birinin, o yöreden kaynaklanması şartıyla yöre dışında da üretilebilmesi söz konusudur.
Coğrafi İşaret Tescilinin Önemi
Coğrafi işaret tescili, tek bir üreticinin haklarını değil, tescil belgesindeki şartlara uygun üretim yapan ve pazarlayanların tümünün haklarını korur. Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri o yöre adına duydukları güven nedeniyle, diğer yerlerde üretilenlere tercih edebilirler. Bu nedenle bir ürün için belirli bir kalite ve aitlik işareti haline gelmiş yer adlarının coğrafi işaret olarak koruma altına alınmasında o yöre halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük faydası vardır. Ayrıca ürüne pazarlama gücü katar ve ürünün gerçek üreticilerini koruyan kolektif bir hak olduğundan kırsal kalkınmaya aracılık eder ve ülke ekonomisine katkı sağlar
Coğrafi işaret Tescili;
Ø Tüketiciyi korur
Ø Ürünün gerçek üreticilerini korur ve gelirlerinin artmasına katkı sağlar
Ø Ürünün kalitesinin korunması ve belli bir standartta ürünün kalitesinin olmasını sağlar
Ø Ürünün taklitlerini engelleyerek ürünün sahip olduğu ün ile yaşamasını sağlar
Ø Bölgesel kalkınmaya katkı sağlar
Kütahya’da geçmişten günümüze kadar ulaşmış birçok geleneksel ürün bulunmasına rağmen tanınırlığı konusunda yeterli çalışmalar yapılmamıştır. Kütahya Ticaret Borsası olarak bölgemize katkı sağlamak ve geleneksel ürünlerimizin tanınırlığını arttırmak amacıyla Coğrafi İşaret çalışmaları yapmaktayız. Borsamız tarafından Coğrafi İşaret çalışmaları devam etmekte olup yeni başvurular yapılmıştır.
Borsamızın çalışmaları sonucunda Kütahya Şaphane Vişnesi, Kütahya Köpük Helvası, Kütahya Bitli Helva, Paşa Helvası, Kütahya Kızılcık Tarhanası, Kütahya Cimcik Aşı / Kütahya Cimcik, Kütahya Pazarlar Kirazı, Simav Eynal Domatesi ve Kütahya Kaz Tiridi, Kütahya Tosunumu, Kütahya Dolamber Böreği için Coğrafi İşaret Tescili alınmış, böylece Kütahya’ya ait tescilli ürün sayısı 23 olmuştur.